شاید وقتی انسانِ نخستین در حال نقاشی کردن روی دیوار غار بود، فکرش را نمیکرد به شغل شریف تولید محتوا مشغول باشد. البته خودمان هم وقتی تازه اینستاگرام نصب کرده بودیم و داشتیم عکس سلفیمان را پست میکردیم، نمیدانستیم داریم تولید محتوا میکنیم.
بله، تولید محتوا قبل از اینکه به جایگاه امروزیاش برسد، برای سالها در زندگیمان بوده و ما خبر نداشتیم اسمش تولید محتواست. اما چرا محتوا یکهو اینقدر مهم شد؟ اصلاً تولید محتوا یعنی چه؟ چه ربطی به دیجیتال مارکتینگ دارد؟
در این مطلب قرار است به این سؤالها پاسخ دهیم و یک جورهایی ته و توی محتوا و تولید محتوا را دربیاوریم. ببینیم چیست، چرا مهم است، چه انواعی دارد و در آینده قرار است به کجا برسد… پس با من همراه باشید.
محتوا چیست؟
ابتدای کار یک نفس خیلی عمیق بکشیم. قبل از هر چیز، بیایید بیخیال هیاهویی که شویم که پیرامون بحث محتوا و دیجیتال مارکتینگ به وجود آمده. چون شاید الان فکر کنیم خب، کاملاً واضح است که محتوا همان مقالات بلاگ یا پستهای اینستاگرامی است که هر روز میبینیم.
اما اینطور نیست. حقیقت این است که مفهومی به همین سادگی، آنقدر وسیع و پیچیده است که دهها تعریف برای آن وجود دارد! پس باید یک قدم به عقب برداریم و فعلاً پیشزمینههای فکری خود را کنار بگذاریم.
«اساساً محتوا یعنی هرگونه اطلاعاتی که توسط ذهن بشر مصرف میشود.»
شاید بپرسید منظور از «مصرف» چیست؟ مصرف شدن اطلاعات یعنی پردازش آن توسط مغز ما. یعنی محتوا از طریق چشم یا گوش دریافت شده و در قالب فرکانسهای الکتریکی به مغز انسان منتقل میشود. مغز آن اطلاعات را پردازش میکند و در نهایت یک حس خاص در انسان برانگیخته میشود. این حس میتواند کنجکاوی، اشتیاق، ترس، غم، دلسوزی یا حتی حس بیتفاوتی باشد. زمانی که این حس برانگیخته شد، اصطلاحاً آن اطلاعاتِ تصویری، متنی یا شنیداری توسط انسان مصرف شدهاند.
چرا اطلاعات را مصرف میکنیم؟!
فرض کنید محسن، مجید و کیوان توی مترو کنار هم نشستهاند و همگی موبایل به دست دارند. محسن لبخندی به لب دارد و برای «سرگرمی» در حال تماشای ویدئوهای اینستاگرامی است. همان لحظه مجید که بغلش نشسته، خیره شده به یک گوشه و برای «کسب دانش بیشتر» به یک پادکست علمی درباره مرزهای کیهان گوش میدهد. کیوان هم اخم کرده و به دقت متنی که روی اسکرین گوشیاش نقش بسته را میخواند. او قبل از اینکه هندزفری موردنظرش را از دیجیکالا سفارش دهد، برای «تحقیق» دارد توضیحات محصول را میخواند.
حالا وقتی مترو به ایستگاه میرسد، سحر هم به ماجرای ما اضافه میشود. سحر از مترو پیاده میشود و همینطور که به سمت خروجی ایستگاه میرود، بنر تبلیغاتی روی دیوار ایستگاه را میبیند. او «بدون هیچ دلیلی» چشمش افتاده به این بنر تبلیغاتی.
خیلی وقتها ما با قصد و نیت به سمت محتوا میرویم و مصرفش میکنیم؛ خیلی وقتها هم ممکن است محتوا بدون هیچ دلیلی سر راه ما قرار بگیرد و مصرف شود. موافقید تعریف قبلی خود را کاملتر کنیم؟
«به هرگونه اطلاعاتی که در قالبهای نوشتاری، بصری یا شنیداری توسط انسان مصرف میشود و برای او تجربۀ خاصی رقم میزند، محتوا گفته میشود. محتوا میتواند انسان را بخنداند، غمگینش کند یا به دانشش اضافه کند.»
بنابراین محتوا در وهلۀ اول یعنی «خلق یک تجربه».
قانون پایستگی محتوا؛ محتوایی خوب است که هدفمند باشد!
برای اینکه تعریف کاملتر و علمیتری از محتوا (content) داشته باشیم، برگردیم توی مترو تا با یک شخصیت جدید آشنا شویم. اسم کاراکتر جدید ما داوود است. داوود یک سری عروسکهای دستساز دارد که تصمیم گرفته برای فروش آنها به مترو بیاید. اما کمی خلاقیت به خرج داده و برای ترغیب مردم به خرید عروسکهایش یک «شعر» جالب گفته است.
داوود به جای اینکه خیلی ساده به مردم بگوید: «بیایید عروسکهای من را بخرید» زحمت کشیده و تولید محتوا کرده است. بله، شعر او یک محتواست که ابتدا در ذهن داوود نقش بسته، در قالب نوشتاری پیاده شده و حالا از طریق شنیداری به گوش مسافرین مترو میرسد و بعد از مصرف شدن توسط ذهن، میتواند حس اشتیاق به خرید محصول را در آنها برانگیزد.
محتوا مثل انرژی است، از یک شکل به شکل دیگر تبدیل میشود و مدام در زندگی همۀ ما جریان مییابد. حالا چه بهتر که این انرژی هدفمند شود و بتواند برای انسان سودآور باشد. فکر کنم آمادهایم که تعریفمان از محتوا را کاملتر کنیم.
«محتوا هرگونه اطلاعاتی است که در بسترهای ارتباطیِ میان انسانها جریان مییابد تا هدفی را دنبال کند. آموزش، هشدار، اطلاعرسانی، وسوسه یا تلقین، همگی اهدافی هستند که محتوا میتواند دنبال کند. مخاطب با محتوا مواجه میشود، آن را تفسیر میکند و در صورت تمایل آن را با افراد دیگر به اشتراک میگذارد. بنابراین محتوا عبارت است از اطلاعات نوشتاری، دیداری یا شنیداری هدفمند که در بستر گفتار، کتاب، مجله، بروشور، خبرنامه، روزنامه، شبکههای اجتماعی، بیلبورد، وبسایت، اپلیکیشن، فیلم، تلویزیون، رادیو و… منتشر میشود.»
تولید محتوا یعنی چه؟
حالا که توانستیم محتوا را تعریف کنیم، پاسخ به این سؤال که تولید محتوا چیست اصلاً کار سختی نیست. تولید محتوا فرایند خلق، ویرایش و انتشار اطلاعات هدفمندی است که توسط انسان مصرف میشود.
داوود را یادتان هست؟ از لحظهای که داوود تصمیم گرفت برای فروش عروسکهایش در مترو یک شعر بنویسد، فرایند تولید محتوا شروع شد.
- او هدف داشت: فروش محصولش
- باید قالب محتوایش را مشخص میکرد: قالب نوشتاری (شعر)
- باید یک بستر برای انتشار محتوایش انتخاب میکرد: فریاد زدن در مترو (گفتار)
البته همانطور که در ادامه خواهیم دید، محتوا میتواند در بسترها و قالبهای مختلفی منتشر شود. بنابراین جزئیات فرایند تولید محتوا از یک محتوا به محتوای دیگر متفاوت است و همیشه آنطور که به نظر میرسد ساده نیست.
به چه کسی تولیدکننده محتوا گفته میشود؟
تولیدکننده یا خالق محتوا یک شخص، برند یا ربات هوش مصنوعی است که مسئول ایدهپردازی، تولید و توزیع محتواست. محتوا قرار است سازنده را به مخاطب هدف متصل کند. بنابراین وظیفه اصلی سازندگان محتوا خلق محتوای جذاب و ارزشمندی است که توجه مخاطب را جلب کند.
کیوان (همانی که قرار بود هندزفری بخرد) وقتی توضیحات محصول را در سایت فروشنده میخواند، در حال مصرف محتوای متنی تولیدشده توسط فروشنده است. حال اگر ترغیب شود و واقعاً هندزفری را بخرد، یعنی تولیدکننده محتوا موفق عمل کرده و توانسته به هدفش یعنی فروش محصول برسد.
تولید محتوا و دیجیتال مارکتینگ
محتوا در فضای دیجیتال کمی هدفمندتر میشود. مخصوصاً وقتی بحث مارکتینگ مطرح باشد. در فضای دیجیتال ما قصد داریم با خلق ایدههایی جذاب، محتوای نوشتاری یا بصریِ هدفمندی ارائه دهیم که برای مخاطب هدف جذاب باشد.
هدف اصلی تولید محتوا در دیجیتال مارکتینگ جلب توجه و جذب مشتریان جدید و مشتریان فعلی است. استراتژیهایی مانند بازاریابی محتوا (Content Marketing)، بازاریابی ورودی (Inbound Marketing) یا فعالیت در شبکههای اجتماعی قصد دارند با ارائه ارزش رایگان به مخاطب، او را به سمت برند و محصولاتش جذب کنند.
محتوا در دیجیتال مارکتینگ به دنبال این است که نوعی رهبری فکری برای برند خلق کند و در عین حال، اطلاعاتی که مشتری برای تصمیم خرید نیاز دارد را به او بدهد.
برندها در هر مرحله از قیف بازاریابی (Marketing Funnel) از انواع مختلفی از محتوا استفاده میکنند. در بالا (یا ابتدای) قیف، مقالات بلاگِ بهینهسازیشده (یا سئو شده) برای موتورهای جستجو را میبینیم. مقالاتی که به طور ارگانیک مخاطبین جدید را به سمت وبسایت برند جذب میکنند.
وقتی به میانۀ قیف میرسیم، صفحات فرود یا Landing Page ها را میبینیم که مخاطب را درگیر نگه میدارند و محتوای بسیار دقیقتری درباره محصولات ارائه میدهند. تصاویر دقیقی که از جهتهای مختلف محصول ارائه میشود یا ویدئوهای توضیح محصول، آنباکسینگ و… همگی محتواهایی هستند که نقش بسیار مؤثری در دیجیتال مارکتینگ دارند.
اهمیت محتوا؛ چرا محتوا از نون شب واجبتر است؟
تولید محتوا پایه و اساس تمام تلاشهای بازاریابی دیجیتال در دنیای امروز است. کارهایی مثل انجام تحقیقات، تولید ایدههای استراتژیک، تبدیل ایدهها به محتوای ارزشمند و سپس رساندن آن محتوا به دست مخاطب، همگی زیرمجموعه تولید محتوا هستند. در ادامه 5 دلیل برای اثبات اهمیت تولید محتوا در دنیای دیجیتالی امروز را بررسی میکنیم.
1) بهبود سئو و افزایش بازدید سایت
بگذارید یک سؤال بپرسم. بعد از اینکه سایت شخصی ساختیم و به مسائل فنی آن پرداختیم، مینشینیم و منتظر میمانیم تا مشتری جذب کنیم؟!
البته که نه. باید به طور مداوم محتوای با کیفیت تولید کنیم. بدون یک استراتژی عالی برای تولید محتوای جذاب، مطمئناً نمیتوانیم در سئو پیروز شویم. تولید محتوای مؤثر، پایه و اساس رتبه گرفتن در موتور جستجو و جذب ترافیک برای وبسایت است.
وقتی محتوای مفیدی تولید میکنید که مخاطب را هیجانزده میکند و به سؤالات جستجوگران پاسخ میدهد، گوگل با دادن رتبه بهتر در صفحات نتایج موتور جستجو (SERP) به شما پاداش میدهد. با هر قطعه محتوایی که تولید میکنید، کلمات کلیدی جدیدی به انبار اسلحه سایت اضافه میشود. این کلمات کلیدی احتمال پیروزی در نبرد سئو را بیشتر میکنند و مجموعه متنوعی از ترافیک هدفمند و ارگانیک را به سایت میآورند.
2) نمایش تخصص، اعتبار و اعتماد
بیایید با یک مخفف جالب آشنا شویم: «EAT»
- Expertise
- Authority
- Trust
عبارت EAT ما را به یاد «مصرف اطلاعات» که در ابتدای مقاله مطرح کردیم میاندازد. بله، محتوایی به صورت هدفمند توسط مخاطب مصرف میشود که برچسب EAT روی آن خورده باشد. یعنی خالق محتوا بتواند تخصص و اعتبارش را به مخاطب نشان دهد و در فضای اینترنت اعتمادسازی کرده باشد.
محتوا میتواند باعث اقتدار برند در فضای دیجیتال شود. فرقی نمیکند در چه بستری فعالیت کنیم، وقتی تولید محتوای ارزشمند را جدی گرفته باشیم، مخاطب به تخصص و اعتبار ما اعتماد میکند.
3) افزایش آگاهی از برند
اولین بار که یک نفر محتوای ما را میبیند، با نام برند ما آشنا میشود. همینطور که افراد مختلف محتوای ما را مصرف میکنند، در ذهنشان نوعی تصور از برندمان شکل میگیرد. حال هر چه بیشتر ما در زمینه تولید محتوای مفید فعال باشیم، این تصور گستردهتر و پررنگتر میشود.
ما در بحث دیجیتال مارکتینگ این اتفاق مبارک را «افزایش آگاهی از برند» یا Brand Awareness مینامیم. هرچه مخاطبان، بیشتر ما را بشناسند و فضای بیشتری از ذهنشان را اشغال کرده باشیم، هر موقع نیاز به محصول یا اطلاعات خاصی داشتند، سراغ ما میآیند.
محتوای ارزشمند ما مجموعهای از ابزارها را در اختیار مخاطب قرار میدهد که میتواند از آنها برای زندگی بهتر یا رفع نیازهایش استفاده کند. بیشتر انسانها چنین لطفی را هیچوقت از یاد نمیبرند.
4) خلق یک کاراکتر برای برند
اولین چیزی که هر متخصص برندسازی به شما میگوید این است که برند، خیلی فراتر از لوگو یا پالت رنگی سایت است. یکی دیگر از مزایای تولید محتوا، خلق شخصیت برای برند است.
برندهای موفق برای برندسازی عمیقاً به تولید محتوا اعتقاد دارند. چرا؟ چون محتواست که ارزشهایشان را منتقل میکند. چون تصویری کامل از آنچه که هستند و آنچه که انجام میدهند ترسیم میکند. محتوا ارزش ایجاد میکند. ارزش باعثِ تمایز میشود و تمایزِ یک برند، در نهایت شخصیتی خاص برایش خلق میکند. شخصیتی که میتواند به شکل عمیقی با مشتری ارتباط بگیرد و او را متقاعد کند.
پس همین حالا به این فکر کنیم که شخصیت برند ما چه شکلی است؟ چه اخلاقهایی دارد؟ شاد و پرانرژی است، یا یخ و بیروح؟ با چه لحنی صحبت میکند؟ طرف صحبتش کیست؟ صدها سؤال دیگر وجود دارد که برای شکلگیری شخصیت برند میتوانیم بپرسیم و نباید فراموش کنیم که تنها تولید محتواست که به این شخصیت شکل میدهد.
5) ارتباط با مخاطب در فرمتهای مختلف
مخاطبین ما همگی نیازهای منحصربهفردی دارند. متأسفانه برای ارتباط با مردم قالبی وجود ندارد که به طور همزمان با هر نیازی مطابقت داشته باشد. بعضی افراد به صورت بصری یاد میگیرند و بعضی دیگر خواندن را ترجیح میدهند. بعضیها هم مثل مجید (یکی از مسافرین مترو که احتمالاً حالا پیاده شده) دوست دارند به پادکست گوش دهند.
یکی از مزایای سرمایهگذاری روی محتوا این است که چندین فرمت و قالب برای تولید آن وجود دارد. قالبهایی که به ما کمک میکنند نیازهای مختلف مخاطبین را برآورده کنیم. وقتی مخاطب در هر بستری که در آن فعال است با ما مواجه میشود و به محتوایمان را مفید، هوشمندانه، تأثیرگذار، قدرتمند یا سرگرمکننده میبیند، به یک مخاطب وفادار تبدیل میشود که ممکن است مخاطبین دیگری هم با خودش بیاورد.
نگاهی به آمارهای معتبر در خصوص اهمیت تولید محتوا
- 73 درصد از بازاریابان B2B و 70 درصد از بازاریابان B2C از تولید محتوا به عنوان بخشی از استراتژی بازاریابی خود استفاده میکنند. (منبع)
- 91 درصد از متخصصان بازاریابی که توسط سایت Semrush مورد بررسی قرار گرفتند، با فرایند تولید محتوا در سال 2021 به موفقیت دست یافتند.
- پژوهشی در حوزه بازاریابی محتوای B2B نشان میدهد 40 درصد از بازاریابان B2B دارای استراتژی بازاریابی محتوای مستند هستند. 33 درصد استراتژی دارند، اما مستند نیست و 27 درصد هیچ استراتژی محتوایی ندارند. (منبع)
- شیوع کرونا استفاده از انواع محتوا را 207 درصد افزایش داده است. (منبع)
- 83 درصد از بازاریابان معتقدند اگر بتوانیم محتوای کم اما با کیفیت بالاتر تولید کنیم، استراتژی کارآمدتری خواهیم داشت. (منبع)
- در یک مطالعه تحقیقاتی که به صورت بینالمللی توسط مؤسسه Statista در سال 2022 انجام شد، 62 درصد از بازاریابان اعلام کردند «همیشه فعال بودن» در زمینه تولید محتوا برای مشتریانشان مهم است. (منبع)
انواع محتوا
در دنیای دیجیتالی امروز اگر قصد تولید محتوا داشته باشیم، باید همه انواع محتوا را در آغوش بگیریم! چرا که تنها در این صورت برندمان میتواند برجسته شود و نسبت به رقبا پیشی بگیرید. به طور کلی میتوانیم انواع مختلف محتوا را به صورت زیر دستهبندی کنیم:
- محتوای نوشتاری
- محتوای بصری
- محتوای شنیداری
البته در عمل، بسیاری از این انواع مختلف با هم همپوشانی دارند، مثلاً محتوای بصری میتواند شنیداری هم باشد. اما هر فرمت یا قالب، تفاوتهای کوچکی با انواع دیگر دارد که میتواند در کیفیت و کارایی آن تأثیر زیادی داشته باشد. بدون معطلی برویم سراغ انواع محتوا!
انواع محتوای نوشتاری
1) مقالات بلاگ
شاید غالبترین شکل محتوا در بستر وب، پستهای وبلاگی یا همان مقالات آنلاینی باشد که همه ما تا حالا حداقل یکی از آنها را مطالعه کردهایم. مقالات بلاگ چیزهای زیادی برای ارائه به مخاطبان دارند. این محتواهای مکتوب، در جذب ترافیک ارگانیک عالی عمل میکنند و در عین حال مخاطبین را در مورد محصولات، نام تجاری و تخصص ما آگاه میکنند.
طبق آخرین تحقیقات سایت HubSpot مشاغلی که به طور خاص از وبلاگ برای بازاریابی محتوا استفاده میکنند، 13 برابر بازگشت سرمایه (ROI) بهتری نسبت به دیگر مشاغل دارند. مقالات بلاگ در اطلاعرسانی، افزایش آگاهی از برند، خلق اعتبار و ایجاد یک سابقه درخشان برای برند حرف اول را میزند.
2) مقالات سفید (White Papers)
در ابتدا شاید نام مقاله سفید برایمان کمی عجیب و غریب باشد. این مقالات همان دفترچههای راهنما یا قوانین هستند. ما وقتی از مقالات سفید استفاده میکنیم که بخواهیم تخصصمان را در حوزۀ صنعتی خود اثبات کنیم، مانند کتابهای الکترونیکی که در ادامه با آنها آشنا میشویم. مقالات سفید معمولاً به صورت PDF منتشر میشوند و هدف اصلی آنها بهینهسازی موتور جستجو یا سئو است.
3) کتابهای الکترونیکی
کتاب الکترونیکی یا E-book برای برندهایی که امیدوارند فهرست مشترکین ایمیلی خود را بیشتر کنند یا فرصتهای تعامل بیشتری برای تیم فروش خود ایجاد کنند، محتواهای قدرتمندی است. این نوع محتوا میتواند به عنوان محتوای دانلود رایگان در سایت قرار گیرد. یا برای خلق اعتبار پیرامون برند، در فروشگاههای اینترنتی بزرگ منتشر شوند. اگر بخواهیم اطلاعات و مفاهیم عمیقی ارائه دهیم و البته، اگر مخاطب ما محدودیت زمانی نداشته باشد، از کتابهای الکترونیکی استفاده میکنیم.
4) داستانهای موفقیت مشتری
وقتی میبینیم بخش زیادی از مشتریان با چالش مشابهی روبرو میشوند، یا مثلاً تعداد زیادی از افراد بعد از خرید یک محصول از آن رضایت داشتهاند، باید سراغ داستانهای موفقیت مشتری برویم. این داستانها شرکت ما در دنیای واقعی چگونه عمل میکند. برای تولید این نوع محتوای متنی که قابلیت انتشار در ایمیل، سایت یا شبکههای اجتماعی را دارد، باید از مشتریان بخواهیم داستان ارتباطشان با برندمان را تعریف کنند. داستانی که آنها از خدمات یا محصولات ما تعریف میکنند، خوراک تولید محتوای متنی است!
5) مطالعات موردی یا همان Case Study ها
89 درصد از بازاریابان معتقدند مطالعات موردی یکی از مؤثرترین فرمهای محتوایی برای تأثیرگذاری بر مخاطب هستند. درست مثل داستانهای مشتری، مطالعات موردی ثابت میکنند راهحلهای ما واقعاً کارآمد هستند. با این تفاوت که مطالعات موردی بر آمار و ارقام تکیه میکنند و تخصصیتر هستند.
مثلاً اگر یک شرکت تولید لوله پلی اتیلن دارید، در یک Case Study میتوانید به قرارداد خود با شرکت نفت ایران بپردازید و موفقیتهای خود را با تکیه بر اعداد و ارقام واقعی بیان کنید. این نوع محتوای متنی برای اثبات ارزش برند و رقابت سالم با رقبا مناسب است.
6) راهنماها و متون توضیح محصول
سرنخهایی که وارد قیف فروش ما میشوند، وقتی به آن پایینها میرسند، یک سری نگرانیهای خاص در مورد محصول دارند. راهنماها و متون توضیح محصول قرار است این نگرانیها را برطرف کنند. این محتواها به مشتری کمک میکنند آشنایی کاملی با محصول پیدا کند و شیوه استفاده از آن را بفهمد. ازآنجا که توضیحات محصول دارای عبارات کلیدی با رقابت کمتری است، برای سئو سایت عالی عمل میکند.
7) مقایسه محصولات و خدمات
یکی دیگر از انواع محتوای متنی که قابلیت انتشار در وبسایت و شبکههای اجتماعی را دارد، متون مقایسه محصولات است. استفاده از تکنیک مقایسه، راهی شگفتانگیز برای جلب اعتماد مشتری و آسان کردن تصمیمات خرید اوست. خیلی وقتها یک جدول ساده مقایسه میتواند جای یک مقاله چند هزارکلمهای را بگیرد. برای نوشتن محتوای مقایسهای باید چند ویژگی خاص از محصولات (مثل قیمت و ماندگاری و…) انتخاب کنیم و هریک از این ویژگیها را در محصول موردنظر بررسی کنیم.
8) سؤالات متداول (FAQs)
این روزها صفحات پرسشوپاسخ سایتها بازدید بالایی دارند و در پیشبرد تصمیم مشتری نقش مهمی ایفا میکنند. در این نوع محتوای متنی میتوانیم سؤالات پرتکرار مربوط به صنعت، محصولات، خدمات و موارد مرتبط دیگر را پاسخ دهیم. این صفحات فقط برای خریداران بالقوه مفید نیستند. بلکه میتوانند با کاهش تعداد سؤالاتی که از کارمندان پرسیده میشود، در وقتشان صرفهجویی کند.
9) محتوای تولید شده توسط کاربر
محتوای تولید شده توسط کاربر (User Generated Content) یا به طور مخفف UGC میتواند در هر کدام از انواع محتوا قرار بگیرد. با این حال چون محتوای متنی اول معرفی شد، مجبور شدیم اینجا معرفیاش کنیم. به طور خلاصه، محتوای تولیدشده توسط کاربر یعنی محتوایی که کاملاً توسط کاربری خارج از برند تولید میشود و برای نمایش اعتبار و اثبات اجتماعی برند منتشر میشود. محتوای UGC میتواند یک متن نوشته شده به دست کاربر باشد، یا یک ویدئوی آنباکسینگ یا حتی یک عکس سلفی با محصول.
10) نظرسنجی
نظرسنجیها علاوه بر اینکه برای جمعآوری نظرات جامعه هدف بسیار مناسب هستند، به سرعت خوانده میشوند و خیلی از مردم علاقه خاصی به پر کردن آنها دارند!
11) آزمون
یکی دیگر از محتواهای متنی جالب، پرسش و پاسخهای سرگرمکنندهای است که برندها برای تبلیغ و بازاریابی خود استفاده میکنند. آزمونها را میتوان از طریق ایمیل به مخاطب ارسال کرد یا در بستر وبسایت منتشر نمود.
انواع محتوای بصری
ما انسانها میتوانیم اطلاعات بصری را 60000 برابر سریعتر از اطلاعات متنی پردازش کنیم! طبق تحقیقات دکتر جان مدینا زیستشناس مولکولی معروف در یافتههایش بیان کرد اطلاعات بصری شش برابر بیشتر از اطلاعات متنی به حافظه سپرده میشوند (منبع). اینها دلایلی هستند که همین الان باید دست به کار شویم و به دنبال محتواهایی باشیم که در ادامه بررسی میکنیم.
12) تصاویر
بر اساس تحقیقاتی که توسط مجله معتبر Venngage انجام شده، تصاویر پرکاربردترین نوع محتوای بصری در جهان هستند (منبع). احتمال اینکه افراد چند پاراگراف از متن را نادیده بگیرند زیاد است، اما یک تصویر حتماً جلب توجه میکند و میتواند پیام برندمان را طی چند ثانیه منتقل کند.
13) ویدئو
درصد بسیار زیادی از کل ترافیک اینترنت جهانی را ویدئوها به خود اختصاص دادهاند. این نوع محتوای بصری هر کاربرد و هدفی که توی ذهنمان هست را برآورده میکند. سرگرمی، آموزش، اطلاعرسانی، مصاحبه، پشتصحنه، نمایش رویدادهای گذشته و دهها هدف دیگر به کمک ویدئوها قابل انجاماند. در ادامه به بررسی انواع مختلف ویدئو هم می پردازم.
14) اینفوگرافیک
شاید بپرسید اینفوگرافیک خودش یک نوع تصویر است، چرا جداگانه معرفی شده؟ همانطور که قبلاً گفتم، انواع محتواهایی که معرفی میشود بعضاً با یکدیگر همپوشانی دارند. اما ازآنجا که قصد دارم شناخت جامعی نسبت به قالبها و فرمتهای محتوایی پیدا کنیم، مهمترین زیرمجموعههای هریک از انواع محتوا را معرفی کردهام.
گروه تحقیقاتی «نیلسون و نورمن» در پژوهشهای خود به این نتیجه رسیدهاند که اینفوگرافیکها سه برابر بیشتر از هر نوع محتوای دیگری در شبکههای اجتماعی لایک میگیرند و به اشتراک گذاشته میشوند (منبع). این نوع محتوا، آمار و حقایق را در قالب نمودارهای گرافیکی جذاب به نمایش میگذارد، البته به شیوهای که پردازش آنها برای ذهن انسان راحت باشد. ابزارهایی مثل Canva کمک زیادی به ساخت اینفوگرافیک میکنند.
15) میمها (Memes)
حتماً در اینستاگرام یا توییتر گذرتان به میمها خورده است. اگرچه ساخت تصاویر میم خیلی ساده است، اما در عین سادگی قدرت وایرال شدن زیادی دارند. بنابراین میتوانیم به شکل خلاقانهای از آن برای اهداف تجاری خود استفاده کنیم.
16) گیف (GIF)
گیفها هم مانند میمها برای بهاشتراکگذاری محتوای سرگرمکننده مناسب هستند. اگر قصد ساخت گیف داشته باشیم، میتوانیم از ابزارهایی مانند GIF Maker by Giphy استفاده کنیم.
17) اسکرینشات
با این نوع محتوای تصویری میتوانیم به مخاطبان خود نشان دهیم محصولات یا خدمات ما چگونه کار میکند. خصوصاً برندهای نرمافزاری که محصولاتشان دیجیتال هستند، برای توضیح مراحل نصب نرمافزار یا مراحل کاری آن، میتوانند از اسکرینشات استفاده کنند. البته حتماً دیدهاید که بسیاری از برندها برای کسب اعتبار بیشتر و اثبات کارایی محصولات و خدمات خود، اسکرینشات رضایت مشتریان را منتشر میکنند.
18) تجربه مجازی 360 درجه
این نوع محتوا برای برندهایی که فروشگاه یا مکانهای فیزیکی داشته باشند بسیار مناسب است. تجربه مجازی 360 درجه میتواند مخاطب دیجیتال را در لذت حضور در رویدادها سهیم کند یا حس قدم زدن در یک مجتمع تجاری را به او بدهد.
19) مجلات آنلاین
یکی از جدیدترین انواع محتوای متنی-بصری که محبوبیت زیادی پیدا کردهاند، مجلات آنلاین یا مجلات الکترونیکی هستند. درست شبیه به مجلات فیزیکی که همه ما با آنها آشنا هستیم، مجلات آنلاین نیز تصاویر بزرگ و پر زرق و برق را با داستانها و متنهای جالب ترکیب میکنند تا مخاطبان آنلاین را به وجد بیاورند.
20) مسابقه
اگرچه مسابقه بیشتر یک رویداد است تا محتوا؛ اما برای اطلاعرسانی آن و همچنین گزارش دادن به مخاطبین، از تصاویر و ویدئوهایی استفاده میشود که بیشترین جلب توجه ممکن را داشته باشند. خیلی از مردم از شرکت در مسابقات لذت میبرند، مخصوصاً اگر پای یک جایزه ارزشمند وسط باشد. بنابراین برای ترغیب کردن آنها باید از محتوای تصویری جذاب استفاده کنیم. برگزاری مسابقه روشی عالی برای جذب محتوای UGC و افزایش تعامل با جامعه هدف است.
21) نمایش محصول
انتشار تصاویر و ویدئوهای نمایش محصول، روشی فوقالعاده برای نشان دادن عملکرد محصول است. این نوع محتوا باید ویژگیهای کلیدی محصول را برجسته کند و به سؤالات رایج خریداران پاسخ دهد. مشتریان بالقوه اگر ببینند چگونه میتوانند از محصول ارزش کسب کنند، یک قدم به خرید نزدیکتر خواهند شد.
22) وِلاگ
ولاگ (Vlog) نوعی وبلاگ ویدئویی یا گزارش تصویری است. به عبارت دیگر، شکلی از وبلاگ که فرمت آن ویدئو باشد، را اصطلاحاً ولاگ مینامیم. در سالهای اخیر تولید و انتشار ولاگ یا «ولاگینگ» بخش بزرگی از شبکههای اجتماعی را به خود اختصاص داده و به یکی از محبوبترین شکلهای سرگرمی دیجیتال تبدیل شده است.
23) فرهنگ شرکت
یکی از اهداف اصلی تولید و بازاریابی محتوا این است که جنبه انسانی و پرجنبوجوش برند خود را به نمایش بگذاریم. یکی از بهترین راهها برای انجام این کار، تهیه تصاویر و ویدئوهای فرهنگ شرکت یا Company Culture است. ویدئوهای فرهنگ شرکت میتوانند شامل مصاحبه با کارمندان، گزارش مهمانیهای درون شرکتی، جشن تولد و… باشد. نکته کلیدی این است که نشان دهیم برند ما صرفاً یک کاراکتر بدون چهره نیست. بلکه مجموعهای از افراد و شخصیتهای واقعی است.
24) آموزشهای How To (یا چطور)
ازآنجاکه مردم عاشق یادگیری محتوای بصری هستند، محتوای بصری How To بستر مناسبی برای آموزش نحوه استفاده از محصولات و خدمات برند است. حتی اگر خودمان صاحب کسبوکار نیستیم، با ارائه دستورالعملها و آموزشهای مفید درباره هر چیزی، میتوانیم مخاطبین زیادی جذب کنیم.
25) وبینار
وبینارها راهی بسیار مؤثر برای تعامل با مخاطبان هستند؛ به خصوص برای بازاریابانی که در حوزه B2B فعالیت میکنند. آمارها نشان میدهند 66 درصد از بازاریابان B2B از وبینار به عنوان یکی از قویترین استراتژیهای محتوایی یاد میکنند (منبع). ازآنجاکه وبینارها کاربران را ملزم به ثبتنام میکنند، میتوانند به عنوان ابزار ارزشمندی برای تولید سرنخ عمل کنند.
26) موشنگرافیک
موشنگرافیک نوعی ویدئو است، اما در عین حال، تصاویر و متنها نیز جز اصلی آن به شمار میروند. در واقع میتوان موشنگرافیک را نوعی ویدئوی انیمیشنی دانست که از حرکت گرافیکها پدید میآید. این نوع محتوا با تلفیق صدا، حرکت و طراحی گرافیک، روشی عالی برای انتقال مفاهیم مختلف است.
محتوای شنیداری (پادکستها)
تا همین هفت هشت سال پیش، خبری از پادکستها نبود، اما حالا روزانه بیش از 29 میلیون قسمت پادکست روی فضای دیجیتال میرود! بخش زیادی از مردم به طور منظم به پادکست گوش میدهند و محبوبیت این نوع محتوا روزبهروز در حال افزایش است…
27) پادکست
پادکست نوعی محتوای صوتی است که در قالب دیجیتال و برای دانلود از طریق اینترنت در دسترس است. اغلب پادکستها یک سری اپیزودیک از فایلهای صوتی دیجیتال هستند که کاربران میتواند آنها را در دستگاه شخصی خود (موبایل یا PC) دانلود کنند و هر موقع که دوست داشتند به آن گوش دهد.
پادکستها در عین سادگی، نوعی محتوای جذاب و باشخصیت است که از طریق آن میتوانیم به ذهن جامعه هدف خود دسترسی پیدا کنیم. اینجا حتی افرادی که از خواندن و دیدن هم لذت نمیبرند، میتوانند در مورد ایدهها یا محصولاتمان اطلاعات کسب کنند.
فرایند تولید محتوا؛ راهنمای گام به گام خلق محتوای عالی
قبل از اینکه وارد فرایند تولید محتوای موفق شویم، باید این را بگویم که هیچ راه ثابت یا استانداردی برای تولید محتوا وجود ندارد. هر کسی روش خود را دارد و ممکن است روشش عالی و مؤثر باشد. با این حال، یک سری گامهای مهم و اساسی وجود دارد که هر فرایند تولید محتوا باید شامل آنها باشد. همیشه به یاد داشته باشیم یک مسیر موفق برای تولید محتوا همیشه فضایی برای خلاقیت در اختیار سازندگان محتوا قرار میدهد.
گام اول تولید محتوا : تعیین هدف
به یاد داشته باشیم، محتوایی که هدفمند نباشد، راه به جایی نمیبرد! اولین قدم برای تولید محتوا این است که هدف خود را دقیقاً مشخص کنیم. خیلی ساده و مجلسی از خودمان بپرسیم این محتوا قرار است چه کاری انجام دهد؟ اگر این محتوا در جهان وجود نداشت هم چیزی عوض میشد؟ محتوای من قرار است چه ارزشی به جهان هستی اضافه کند؟
اگر صاحب یک برند هستیم یا به عنوان تولیدکننده محتوا در یک شرکت استخدام شدهایم، اولین قدم برای فعالیت در حوزه محتوا، شناخت هدف است. جذب سرنخ، افزایش نرخ تبدیل، بهبود شهرت و اعتبار برند یا افزایش آگاهی از برند؛ همه و همه اهدافی هستند که یک محتوا میتواند دنبال کند.
حتی اگر یک قسمت از محتوا در راستای آن هدف والا نباشد، احتمالاً داریم راه را اشتباه میرویم. وجود هدف یا اهداف برای چارچوب دادن به فرایند ایدهپردازی محتوا ضروری است و بدون آن، یک محتوای پخش و پلا و سردرگم خواهیم داشت.
گام دوم تولید محتوا : ایدهپردازی
با توجه به هدف و موضوعی که در نظر داریم، باید به ایدههایی جذاب و البته مرتبط فکر کنیم. گاهی اوقات اولین ایدهای که به ذهنمان میرسد، بهترین گزینه است. بعضی وقتها (بیشتر وقتها) اینطور نیست. باید طوفان فکری کنیم و چند ایده را کنار هم بگذاریم تا دید بهتری داشته باشیم. اگر مزایا و چالشهای هر یک را به درستی در نظر بگیریم، بهترین ایده خودش را نشان میدهد.
گام سوم تولید محتوا : تحقیق و پژوهش
بعد از اینکه ایده اولیه محتوا خلق شد، باید یک سری تحقیقات انجام دهیم. شاید اینجا لازم باشد از ابزارهای سئو برای شناسایی کلمات کلیدی داغ یا سؤالات متداول مردم استفاده کنیم. تحقیق و پژوهش به ما کمک میکند با نگرش جامع و هوشمندانهای سراغ مرحله بعد برویم. اگر درست تحقیق کنیم، دقیقاً میفهمیم در محتوایمان باید روی چه مسائل و موضوعاتی تمرکز بیشتری داشته باشیم.
گام چهارم تولید محتوا : تعیین جهتگیری و لحن محتوا
آیا قرار است یک محتوای آموزنده داشته باشیم؟ میخواهیم مخاطب را بترسانیم؟ یا میخواهیم او را بخندانیم؟ یکی از مراحل مهم تولید محتوا تعیین جهتگیری و لحن آن است. اگر این کار را به درستی انجام ندهیم، یک قطعه محتوای نامنسجم خواهیم داشت که معلوم نیست دقیقاً فازش چیست!
گام پنجم تولید محتوا : انتخاب قالب محتوا
خب، بعد از شناسایی هدف و ایدهپردازی و تحقیق و تعیین لحن، دیگر باید دستمان آمده باشد کدام قالب برای محتوایمان جواب میدهد. بلاگ؟ ویدئو؟ اینفوگرافیک؟ پادکست؟ ترجیح مخاطبان چیست؟ به هر حال آنها قرار است محتوا را مصرف کنند.
بعضی ایدهها اگر به صورت بصری نمایش داده شوند مؤثرتر و قویتر خواهند بود. یا شاید بعضی ایدهها با متن بهتر جواب دهند. انتخاب قالب خیلی هم کار سختی نیست. در اغلب موارد میتوانیم با بررسی محتواهای قبلی خودمان یا بررسی کارهای رقبا، قالب مناسب را پیدا کنیم.
گام ششم تولید محتوا : تولید و تبلیغ محتوا
پس از ساخت محتوا (با ابزارهایی که در ادامه معرفی میکنیم) نوبت به انتشار و تبلیغ آن میرسد. برای انتشار محتوا باید از بهترین بستر یا کانال ممکن استفاده کنیم. شبکههای اجتماعی؟ ایمیل؟ وبسایت؟ باید به این سؤال پاسخ دهیم که احتمال موفقیت محتوا در کدام بستر بیشتر است. پس از انتشار محتوا باید آن را به درستی تبلیغ کنیم تا واقعاً خوانده یا دیده یا شنیده شود.
گام هفتم تولید محتوا : آنالیز عملکرد محتوا
در این مرحله باید از ابزارهای تحلیلی برای سنجش میزان موفقیت محتوای خود استفاده کنیم. برای مقالات بلاگ ممکن است تا 3 ماه طول بکشد تا نتایج واقعی را مشاهده کنیم، بنابراین کمی هم باید صبور باشیم.
گام هشتم تولید محتوا : اصلاح و بهینهسازی محتوا
اگر محتوایمان طبق انتظارات عمل نکرد، لابد یک جای کار میلنگد. بنابراین بعد از آنالیز عملکرد محتوا باید به این فکر کنیم برای بهبود آن چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم؟ شاید لازم باشد به سؤالات بیشتری پاسخ دهیم، موضوعات بیشتری را پوشش دهیم، یا از کلمات کلیدی مرتبطتری استفاده کنیم.
تولید محتوا چه ارتباطی با سئو دارد؟
وقتی تولید محتوا میکنیم، دو مخاطب اصلی داریم: مردم و الگوریتمهای موتور جستجو.
این روزها گوگل از یک فناوری پیچیده برای رتبه دادن به محتوا استفاده میکند که تسلط بر آن، کار هر کسی نیست. شاید قبلاً مردم میتوانستند محتوای خود را با کلمات کلیدی پر کنند و بیایند بالای صفحه نتایج گوگل. اما الان قضیه خیلی فرق کرده است. همین باعث شده تا تولید محتوا و بهینهسازی آن (سئو) شانه به شانۀ هم حرکت کنند.
اگر میخواهیم محتوای خود را برای موتور جستجو بهینه کنیم، یا اصطلاحاً آن را سئو کنیم، باید یک سری سؤالات مهم از خودمان بپرسیم. این سؤالات به ما کمک میکنند با تمرکز بر قصد و نیت کاربر ، بهترین محتوای ممکن را به او ارائه دهیم.
- چه اطلاعاتی برای مخاطب هدف من ارزشمندتر است؟
- چه چیزی برند من را از رقبا متمایز میکند؟
- چه چیزی واقعاً مخاطب من را برای خرید متقاعد میکند؟
- چگونه میتوانم به مخاطبم کمک کنم به مرحله بعدی فرایند تصمیمگیری وارد شود؟
علاوه بر تمرکز بر روح و ساختار محتوا، نیاز است توجه ویژهای به مسائل فنی سایت خود داشته باشیم. اگر سئو تکنیکال سایتمان افتضاح باشد، حتی اگر بهترین محتوای ممکن را بنویسیم، احتمال موفقیتمان خیلی پایین است.
تولید محتوا در شبکههای مختلف
تا اینجای مقاله دیدیم که هر بستر یا شبکه ارتباطی الزامات و ویژگیهای خود را دارد. در ادامه قرار است به این بپردازیم که تولید محتوا در هر شبکه (سایت یا شبکههای اجتماعی) به چه صورتی است.
تولید محتوای سایت
موقع تولید محتوا برای وبسایت، چیزهای زیادی هست که باید به آنها توجه کنیم. خیلی خوب باید تحقیق کرده باشیم تا بدانیم مخاطبان به دنبال چه چیزی هستند و چه نوع محتوایی بیشتر برایشان جذابیت دارد. هر یک از محتواهای سایت باید به صورت استراتژیک در کنار هم کار کنند تا در نهایت سایت ما به یک موتور تولید سرنخ تبدیل شود. برای رسیدن به این هدف، باید به فکر ارائه ارزش به مخاطب باشیم.
با این حال نباید فراموش کنیم که یک وبسایت بهتنهایی نمیتواند موجب جلب توجه گسترده شود. علاوه بر تولید محتوای سایت، باید به فکر ایمیل، شبکههای اجتماعی و اپلیکیشن خود نیز باشیم. چراکه همه اینها در کنار هم شخصیت برندمان را میسازند.
تولید محتوا برای شبکههای اجتماعی
پست شبکههای اجتماعی طول عمر خیلی کوتاهتری نسبت به دیگر انواع محتوا دارد، اما این چیزی از ارزشهای بینظیر آن کم نمیکند. طبق آمار نیمی از بازاریابان معتقدند شبکههای اجتماعی در جذب مشتری و افزایش فروش، فوقالعاده عمل میکنند. (منبع)
در ضمن، نباید فراموش کنیم که شبکههای اجتماعی مکمل دیگر تلاشهای بازاریابی محتوای ما هستند. مثلاً میتوانیم محتوایی برای شبکههای اجتماعی تولید کنیم که وبلاگمان را تبلیغ کند. برای برندهای B2C پلتفرمهای اجتماعی معمولاً اولین جایی هستند که مشتریان جدید سراغ آنها میروند.
یکی از مهمترین نکاتی که در تولید محتوای شبکههای اجتماعی باید به آن توجه کنیم، مهلت کم ما برای جلب توجه مخاطب است. اگر محتوایمان را جذاب و چشمنواز شروع نکنیم، مخاطب بیخیالمان خواهد شد.
ابزارهای تولید محتوا
خوشبختانه ما در مسیر تولید محتوا تنها نیستیم. ابزارهای تولید محتوا به ما کمک میکنند ضعفهایمان را به نقاط قوت تبدیل کنیم و ایدههایمان را در بهترین شکل ممکن پیادهسازی کنیم. به طور کلی چندین دسته از ابزارها برای تولید محتوا وجود دارند که حتماً باید آنها را در نظر بگیریم:
- ابزارهای تحقیق محتوا (Google trends، BuzzSumo، Product Hunt، Trends by The Hustle و…)
- ابزارهای سئو (MarketMuse، SEMrush، Ahrefs و…)
- ابزارهای برنامهریزی و مدیریت (AirTable، HubSpot، Buffer، Trello، Google Sheets و غیره)
- ابزارهای تجزیهوتحلیل (Google Analytics، Kissmetrics و…)
- ابزارهای شبکههای اجتماعی (BuzzSumo، HootSuite و…)
- ابزارهای نوشتن (Google Docs، Unicheck، Grammarly و…)
- ابزارهای کار با تصویر (Adobe Photoshop، Shutterstock، Canva و…)
- ابزارهای طراحی (Adobe Illustrator، Venngage و …)
- ابزارهای ویدئویی (Adobe Premiere، Magisto، InShot، HitFilm، Lumen5 و …)
- ابزارهای ایمیل (Mailchimp، Pardot و …)
- ابزارهای پادکست (Anchor، Descript، Riverside و…)
حتی اگر یک استراتژی برنده داشته باشیم، رقیبی که با ابزارهای بهتری کار میکند، همچنان میتواند ما را شکست دهد. چرا؟ چون آنها میتوانند سریعتر حرکت کنند و با تلاش کمتر، نتایج بهتری بگیرند.
آینده تولید محتوا
بیشتر تولیدکنندگان محتوا نگران آینده هستند. حق هم دارند. آنها از خودشان میپرسند اصلاً این کار آینده دارد؟ کسب مهارت در زمینۀ تولید محتوا چقدر برایم سود دارد؟ آیا در این وقتی که برای تولید محتوا میگذارم، کار پردرآمدتری نمیتوانم انجام دهم؟
متأسفانه خیلی از افراد مشغول در زمینه تولید محتوا چون نسبت به آینده مطمئن نیستند، هنر خود را رها کردهاند و وارد شغل دیگری شدهاند. بعضیها هم با دیدن رقابت شدیدی که وجود دارد، عقبنشینی کردهاند. اما پیشبینیها نشان میدهند تولید محتوا به عنوان معجزه عصر ارتباطات، نهتنها دچار رکود نمیشود، بلکه تقاضای بسیار بیشتری نسبت به امروز خواهد داشت.
روز به روز که میگذرد، افراد و شرکتها انگیزه قویتری برای انتشار علایق و اخبار خود نشان میدهند. صنعت تولید محتوا به سرعت در حال رشد است و به نظر میرسد افراد فعال در این حوزه، با مطلع کردن و سرگرم کردن مردم، وظیفه سنگینی به دوش خواهند داشت. این را فراموش نکنیم که صنعت سرگرمی برای بقای خود کاملاً به تولیدکنندگان محتوا وابسته است. حتی اگر ربات های هوش مصنوعی مثل ChatGPT خودآگاه شوند و بتوانند درست مثل انسان صحبت کنند، باز هم هیچ چیزی نمیتواند جای محتوای تولیدشده توسط انسان را بگیرد.
شرکتها برای رشد به محتوا نیاز دارند. فرقی نمیکند کمدین، نویسنده، بازیگر یا موسیقیدان باشید، در آینده میتوانید از مهارتهای خود برای تبلیغ کالا یا خدمات برندها در شبکههای ارتباطی مختلف استفاده کنید و درآمد بالایی کسب کنید.
خلاصه اینکه آینده برای تولیدکنندگان محتوا خیلی روشن است. صنایع تجاری و پلتفرمهای سرگرمی با سرعت زیادی در حال گسترش هستند و این یعنی نیاز به تولید محتوا نیز بیشتر و بیشتر میشود.
و اما کلام آخر …
بالا برویم، پایین بیاییم، محتوای خوب پایه و اساس پیشرفت در این دنیای دیجیتال است. هیچ فرقی نمیکند بخواهیم روی سایت شخصی خود کار کنیم، یا به دنبال استراتژی بازاریابی برای شرکتمان باشیم؛ محتوا حرف اول را میزند. به کمک محتوا کسبوکار یا برند شخصی ما این فرصت را پیدا میکند که داستان خودش را تعریف کند. از اینها که بگذریم، مخاطبین و مشتریان اول محتوا را میبینند، بعد تصمیم میگیرند. همین یک جمله یعنی محتوا هنوز پادشاه است و پادشاه خواهد ماند.
سوالات متداول
به هرگونه اطلاعات نوشتاری، دیداری یا شنیداری که در شبکههای ارتباطی بین انسانها منتشر میشود تا هدفی را دنبال کند، محتوا گفته میشود. آموزش، سرگرمی، هشدار و اطلاعرسانی مهمترین اهدافی هستند که محتوا میتواند دنبال کند.
به فرایند خلق، ویرایش و انتشار اطلاعات هدفمندی که توسط انسان مصرف میشود و حس خاصی در او برمیانگیزد، تولید محتوا گفته میشود. این فرایند با هدفگذاری آغاز میشود و در نهایت با آنالیز عملکرد و بهبود محتوا تا ابد ادامه مییابد!
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.